Waarom yoga niet altijd ontspannend is als je last hebt van dieperliggende spierspanning

Yoga staat bekend om ontspanning, balans en het loslaten van spanning in lichaam en geest. Toch merken sommige mensen dat ze na een yogales juist meer pijn ervaren — vooral in de onderrug, lies, of rondom de heupen. Hoe kan dat? En wat als de bron van die pijn niet aan de oppervlakte ligt, maar dieper verstopt zit, in een spier die vaak over het hoofd wordt gezien: de psoas?

In dit artikel lees je waarom yoga niet altijd verlichting geeft bij klachten, hoe je dieperliggende spierspanning herkent, en wat je kunt doen om écht op de juiste manier te ontspannen.

De verborgen spanning in je lichaam: wat voel je (nog) niet?

Veel mensen dragen spanning zonder dat ze zich daar bewust van zijn. Die spanning zit vaak niet in je schouders of nek — maar dieper, in de kern van je lichaam. Denk aan het bekkengebied, de onderbuik of de lies. Daar zit één van de meest gevoelige en beschermende spiergroepen van je lichaam: de heupbuigers, en in het bijzonder de psoas-spier.

De psoas wordt ook wel de ‘spier van de ziel’ genoemd, omdat hij direct verbonden is met je zenuwstelsel en dus sterk reageert op stress. Chronische stress of trauma kan zich letterlijk vastzetten in deze spier. Je voelt dat misschien niet direct, maar het uit zich wel:

• Je voelt je onrustig bij ontspanningsoefeningen

• Je heupen blijven stijf ondanks regelmatig rekken

• Je hebt pijn in je lies of onderrug na een yogasessie

• Je voelt ongemak bij houdingen zoals de duifhouding (pigeon pose)

Waarom sommige yogahoudingen te intens kunnen zijn

Yogahoudingen die gericht zijn op de heupen, zoals lunges, backbends en twists, zijn fantastisch als je lichaam daar klaar voor is. Maar als de psoas-spier verkrampt of overbelast is, kan je lichaam juist in de verdediging schieten. Dit gebeurt vaak ongemerkt. In plaats van ontspanning creëer je dan meer spierspanning.

Wat er gebeurt:

• Je dwingt een spier in een rek die nog niet ontspannen is

• Je zenuwstelsel voelt zich onveilig en gaat in de ‘vecht-of-vlucht’-stand

• De psoas spant zich nóg meer aan als reactie op de stretch

• Je ervaart pijn, ongemak of vermoeidheid na afloop

Kortom: yoga kan ontspannend zijn, maar alleen als het lichaam zich veilig en ondersteund voelt. Zonder die voorwaarden kan zelfs een rustige les stress opleveren voor je systeem.

Wat is de rol van de psoas-spier bij deze klachten?

De psoas is een diepe spier die je wervelkolom verbindt met je bovenbeen. Hij buigt je heup, helpt bij het stabiliseren van je romp, en speelt een cruciale rol bij houding, ademhaling en beweging. Maar het is ook een spier die:

• Snel overbelast raakt bij zittend werk of stress

• Moeilijk toegankelijk is voor oppervlakkige rekoefeningen

• Spanningen en emoties kan vasthouden

• Pijn kan veroorzaken in de lies, onderrug of buik

Als de psoas langdurig verkrampt of geïrriteerd raakt, kan dat leiden tot een ontsteking — ook wel psoas tendinitis genoemd. Je merkt dat aan:

• Pijn bij het optillen van je been

• Een zeurend of branderig gevoel in je lies

• Klachten bij yoga, fietsen of traplopen

• Gevoeligheid bij aanraking of strekken

Pijnlijke heupen kunnen ook het gevolg zijn van een sportblessure doordat de psoas ontstoken is

Hoe weet je of yoga je lichaam goed doet?

Yoga is geen ‘one size fits all’. Wat voor de één ontspannend is, kan voor de ander te intens zijn. Let bij jezelf op deze signalen:

• Voel je je echt ontspannen ná de sessie?

• Ervaar je klachten tijdens of vlak na bepaalde houdingen?

• Heb je moeite met houdingen waarbij je je heup opent of je rug strekt?

• Merk je dat je adem stokt of je je adem inhoudt tijdens stretches?

Als je één of meerdere van deze signalen herkent, dan is het verstandig om bewuster met yoga om te gaan. Het doel is niet om ‘dieper’ te komen in een houding, maar om meer contact te maken met wat je lichaam nodig heeft — zelfs als dat rust is.

Wat kun je doen als yoga pijn veroorzaakt?

Yoga hoeft niet uit je leven te verdwijnen. Het gaat erom dat je leert luisteren naar je lichaam en kiest voor zachtheid boven prestatie. Hier zijn een paar tips:

1. Kies voor rustige vormen van yoga

Restorative yoga, yin yoga of trauma-sensitieve yoga zijn vormen die je lichaam helpen vertragen en ontspannen, zonder forceren.

2. Gebruik props en ondersteuning

Blokken, bolsters en kussens helpen om houdingen aan te passen aan jouw lichaam. Zo kun je de spier ontspannen in plaats van forceren.

3. Focus op je ademhaling

Diepe buikademhaling kalmeert het zenuwstelsel en helpt de psoas-spier los te laten. Laat je adem leidend zijn, niet de houding.

4. Werk met lichaamsgerichte therapie

Soms is er meer nodig dan yoga. Lichaamsgerichte therapie helpt om spanning in de psoas bewust te voelen, te verwerken en los te laten.

Conclusie: kies de vorm van yoga die bij jouw lichaam past

Yoga kan een prachtig hulpmiddel zijn voor ontspanning, maar het is geen wondermiddel. Als je merkt dat bepaalde houdingen pijn of spanning veroorzaken — vooral in je lies, onderrug of heupen — dan is het tijd om dieper te kijken. De psoas-spier speelt hierin vaak een centrale rol. Door je bewust te worden van de signalen van je lichaam, kun je kiezen voor vormen van beweging en ontspanning die echt bij je passen.

Wil je zeker weten of jouw klachten te maken hebben met een overbelaste of ontstoken psoas?
► Lees dan hier alles over psoas ontsteking en wat je eraan kunt doen.